1.1 Visie, missie en kernwaarden

De naam van de organisatie is gebaseerd op de geschiedenis uit de Bijbel die we lezen in Handelingen 16:9-10. Paulus kreeg ’s nachts een visioen te zien: er stond een Macedonische man, die hem dringend vroeg: Kom over naar Macedonië en help ons! Nadat Paulus dit visioen gezien had, luisterde hij naar deze oproep, omdat hij wist dat God hem geroepen had aan de Macedoniërs het Evangelie te verkondigen.

‘Geroepen om te dienen’ is de slogan die de missie en christelijke roeping van de organisatie samenvat. 

Visie

In deze gebroken wereld weten we ons vanuit de Bijbel geroepen om te dienen. God vraagt ons óm te zien naar de naasten die in kwetsbare omstandigheden leven.

Missie

Samen met lokale partnerorganisaties helpen wij onze naasten die in armoede leven om zich te ontwikkelen en een waardig bestaan te leiden. Daarbij hebben wij oog voor alle aspecten van het mens-zijn. 

Kernboodschap

Mensen in kwetsbare omstandigheden een hoopvolle toekomst geven.

Kernwaarden

Vanuit onze visie en missie werken we vanuit de volgende kernwaarden:

Toegewijd

We werken met aandacht, zorg en hart in Gods Koninkrijk. We werken vanuit verantwoordelijkheidsbesef en gepassioneerde betrokkenheid op elkaar, de partners en de vrijwilligers. We zijn mensgericht en zijn gecommitteerd aan het afgesproken resultaat. 

Ondernemend

Een ondernemende houding betekent dat we zaken aanpakken en verbeteren. Voortdurend nemen we initiatief, kijken we wat beter kan en hoe dat kan. We zien kansen voor efficiënter werken en verbetering, en zetten deze kansen om in acties. Ook stimuleren we onze partners om kansen te zien voor organisatieontwikkeling om zo de impact van de hulp te vergroten. Door te werken aan ondernemerschap in de projecten werken we aan eigenaarschap.

Verbindend

Vanuit onze geschiedenis hebben we een sterke geestelijke verbondenheid met christenen en kerken die geleden hebben en nog lijden onder de gevolgen van het communisme. 

We willen persoonlijke verbindingen tot stand brengen tussen mensen, onze partners, generaties, kerken, christelijke organisaties en bedrijven, zowel in binnen- als buitenland. Samenwerking met christelijke organisaties in Nederland is belangrijk voor meer impact van de hulpverlening.

2.1 Ontwikkeling naar zelfredzaamheid

Om de kwetsbare naaste te helpen ontwikkelen naar zelfredzaamheid, maakt Kom over en help gebruik van drie interventiestrategieën, namelijk educatie, inkomstengenererende activiteiten en maatschappelijke zorg. Beleidsbeïnvloeding en maatschappijopbouw zijn integrale onderdelen van deze interventiestrategieën.

Educatie

Educatie is een overkoepelende term en bestaat uit onderwijs, vorming en opvoeding. Het omvat een verscheidenheid aan activiteiten gericht op de emotionele, geestelijke, cognitieve en psychologische ontwikkeling van mensen. Kom over en help richt zich op het ondersteunen en bevorderen van educatie, zowel binnen scholen (formele educatie) als bij buitenschoolse activiteiten (informele educatie). In formele zin beogen we de toegang tot en de voltooiing van opleidingen voor kinderen, jongeren en volwassenen op reguliere onderwijsinstellingen. In informele zin zijn we gericht op het ontwikkelen en verbeteren van sociale vaardigheden, sociale interactie, houding en gedrag. 

Inkomstengenererende activiteiten

Inkomstengenererende activiteiten omvatten alle activiteiten die ondernomen worden door een individu of organisatie met het doel inkomsten te genereren, om zo in het eigen (levens)onderhoud te kunnen voorzien. Mogelijke activiteiten zijn het verstrekken van giften, leningen of microkredieten, het geven van trainingen over businessplannen of financieel beheer en het aanbieden van vakopleidingen. Kom over en help richt zich op het organiseren van inkomstengenererende activiteiten om zodoende de kwetsbare naaste te helpen ontwikkelen naar zelfredzaamheid. 

Maatschappelijke zorg

Maatschappelijke zorg omvat allerlei vormen van verzorging en praktische hulp aan kinderen, jongeren en volwassenen die extra ondersteuning nodig hebben vanwege hun leeftijd, beperking of omstandigheden. De zorg kan bestaan uit fysieke, emotionele of sociale ondersteuning en kan zowel tijdelijk als langdurig van aard zijn. Zo varieert het van het verstrekken van medicijnen en het geven van onderdak tot het bieden van een luisterend oor en het creëren van een netwerk. 

Werkwijze 

De projecten die Kom over en help ondersteunt, worden geselecteerd met behulp van een beoordelingsformulier. Criteria zijn onder andere de bijdrage aan ontwikkeling naar zelfredzaamheid en de aansluiting bij een of meerdere interventiestrategieën. Geaccordeerde projectvoorstellen die voldoen aan de criteria, worden opgenomen in de (meerjaren)begroting van Kom over en help. Gedurende de projectperiode vraagt Kom over en help haar partners om de projectresultaten te monitoren en daarover periodiek verslag uit te brengen, evenals over de bestedingen van de beschikbaar gestelde budgetten. Elk project wordt afgesloten met een uitgebreide evaluatie. 

Kom over en help werkt samen met dertig verschillende partnerorganisaties in zes landen. Aangezien elke partnerorganisatie uniek is, verschilt de manier van samenwerken per partnerorganisatie. De manier van samenwerken wordt gedifferentieerd toegepast, waarbij de kernwaarden toegewijd, ondernemend en verbindend centraal staan. 

De oorlog in Oekraïne ging door in 2023. Daarom is er opnieuw noodhulp verleend in samenwerking met onze partnerorganisaties. In Armenië is noodhulp verleend aan mensen die moesten vluchten uit Nagorno-Karabach, als gevolg van de Azerbeidzjaanse militaire operatie en bestuurlijke overname van de regio. 

Opmerkingen:
1. De hiergenoemde bedragen zijn exclusief toegerekende kosten. 
2. In dit overzicht zijn ook de uitgaven voor noodhulp in Oekraïne en Armenië opgenomen. In 2023 is in totaal € 653.747 uitgegeven aan noodhulp in Oekraïne en € 60.000 aan noodhulp in Armenië.
3. De projectuitgaven in Nederland hebben betrekking op voorbereiding en ontwikkeling van een gezamenlijke entiteit met Dorcas, in het kader van het creëren van social impact door het investeren in lokale midden- en kleinbedrijven in Oost-Europa.

2.2 Educatie

Onder de interventiestrategie Educatie vallen verschillende projecten gericht op het ondersteunen en bevorderen van onderwijs, vorming en opvoeding van kinderen, jongeren én volwassenen. Een groot deel van deze projecten bestaat uit dagopvangcentra, waar kinderen huiswerkbegeleiding, Bijbelonderwijs, een warme maaltijd en psychosociale ondersteuning krijgen. De sociale vaardigheden van duizenden kinderen en jongeren in alle zes de landen waar Kom over en help werkt, zijn daardoor verbeterd en hun gedrag ten opzichte van andere kinderen is positief veranderd. In Oezbekistan worden bijvoorbeeld sport- en spelactiviteiten ingezet om kwetsbare jongeren te helpen ontwikkelen op fysiek én mentaal vlak. Daardoor verbetert hun (mentale) gezondheid en leren ze vaardigheden die van belang zijn voor hun toekomst. Bovendien horen ze tijdens deze activiteiten over het Evangelie.    

In Oekraïne en Albanië worden verschillende rehabilitatiecentra voor mensen met een verslaving ondersteund. Door de begeleiding die deze mannen en vrouwen in de centra krijgen, worden zij in staat gesteld om weer een zelfstandig leven op te bouwen in de maatschappij, zónder verslaving. Ook in de opvanghuizen voor (jonge) moeders met kinderen wordt toegewerkt naar zelfredzaamheid. Zij volgen, naast de dagelijkse zorg en ondersteuning die ze ontvangen, ouderschapstrainingen en doen praktische vaardigheden op, zoals koken en omgaan met geld. Verschillenden van hen wonen inmiddels zelfstandig, anderen vervolgen het traject in het centrum.

In Armenië hebben acht vrouwen een naaicursus kunnen volgen en acht anderen een bakkerstraining. Als gevolg van de cursus zijn zij bekwame en deskundige specialisten geworden die, met de nieuw opgedane kennis en vaardigheden, in hun eigen levensonderhoud kunnen voorzien.

In Moldavië ontvangen pleeggezinnen financiële steun voor elk pleegkind dat ze opvangen. Deze steun heeft impact op het leven en de gezondheid van de pleegkinderen. Gezinnen en kinderen hebben toegang tot medische diensten en ze worden geholpen om toegang te krijgen bij onderwijsprogramma’s. Daarnaast kregen dertig gezinnen de mogelijkheid om met een inkomstengenererende activiteit hun financiële status te verbeteren en te zorgen voor meer stabiliteit in het gezin.

In Oekraïne is een online trainingsplatform ontwikkeld in samenwerking met Dorcas International, het CPOE (Christelijk Platform Oost-Europa) en onze partnerorganisatie ILDC (International Leadership and Development Center). Dit platform biedt toegang tot trainingen van hoge kwaliteit voor kinderwelzijnswerkers en andere (zorg)professionals. Gedurende 2023 zijn er vijf trainingen ontwikkeld en geüpload op het platform, bijvoorbeeld de training ‘From risk to resilience: working with families in crisis’. Het trainingsaanbod wordt de komende jaren uitgebreid. Inmiddels zijn meer dan honderd mensen gestart met het volgen van een online training. 

In 2023 heeft Kom over en help 38 projecten ondersteund binnen deze interventiestrategie en zijn in totaal 89.751 mensen geholpen.

2.3 Inkomstengenererende activiteiten

Binnen de interventiestrategie Inkomstengenererende activiteiten worden projecten ondersteund met het doel om individuen, families en gemeenschappen te helpen ontwikkelen naar zelfredzaamheid.

In Albanië worden in de regio’s Tropojë en Korçë door een geïntegreerde aanpak kinderen uit kwetsbare families ondersteund met naschoolse opvang en onderwijs. Deze families worden daarnaast geholpen met het opbouwen van (levens)vaardigheden, werkgelegenheid en zelfstandig ondernemerschap. In Tropojë hebben meer dan honderd huishoudens materiële en sociale steun ontvangen om kleine inkomstengenererende activiteiten te starten.

In Oezbekistan is een koffiebar gestart om hiermee inkomen te genereren voor de lopende projecten. Er is gebrek aan onderwijs en werkgelegenheid voor de jongere generatie, vooral voor jongeren uit sociaal kwetsbare groepen. Met dit project worden jongeren geholpen om professionele vaardigheden op te doen in de koffie-industrie. Ook worden ze aan een baan geholpen.

In Georgië is de ontwikkeling van het varkensbedrijf voortgezet, in samenwerking met World Partners en een lokale partnerorganisatie. De fundering van het bedrijf is gelegd en de eerste inkomsten vanuit de maisteelt zijn ontvangen. Helaas heeft de bouw van de varkensstal vertraging opgelopen; deze zal in 2024 worden gerealiseerd. Het bedrijf beoogt een blijvend effect te hebben op de gemeenschap door het verbeteren van lokaal ondernemerschap en de werkgelegenheid, terwijl ook gezinnen worden versterkt met een duurzaam inkomen. Tegelijk genereert het inkomsten voor kerkelijke activiteiten en sociale projecten in de regio.

In 2023 heeft Kom over en help 17 projecten ondersteund binnen de interventiestrategie Inkomstengenererende activiteiten. Daarmee zijn in totaal 1.534 mensen geholpen.

2.4 Maatschappelijke zorg

De interventiestrategie Maatschappelijke zorg omvat allerlei projecten gericht op de meest kwetsbaren in de samenleving. Door het ontbreken van een sociaal vangnet, zijn veel van hen op zichzelf aangewezen. Hoewel maatschappelijke zorg lang niet altijd een oplossing is voor de complexe problemen waar zij mee te maken hebben, maakt het wel degelijk verschil. (Sociaal) isolement wordt doorbroken, honger wordt gestild en acute gezondheidsproblemen worden verholpen door het verstrekken van medicijnen en de juiste zorg.

Gratis vervoer geeft ouderen in Moldavië toegang tot gezondheidszorg. De (thuis)zorg en aandacht die zij ontvangen, verbetert hun fysieke én mentale gezondheid. In Albanië krijgen kinderen met een beperking spraakles en ergotherapie, waardoor zij hun vaardigheden kunnen verbeteren.

Honderden gezinnen in Georgië, Armenië en Albanië ontvangen voedsel- en zorgpakketten om te voorzien in hun dagelijkse levensbehoeften. Velen van hen worden in contact gebracht met sociaal en kerkelijk werkers, waardoor ze opgenomen werden in een netwerk en bijvoorbeeld geholpen werden met het aanvragen van subsidie of identiteitsbewijzen. De bezoeken van sociaal werkers en vrijwilligers zijn voor veel gezinnen een baken van licht en een bron van hoop.

In Oekraïne en Armenië is noodhulp verleend aan vluchtelingen die huis en haard hebben moeten verlaten. Zij werden opgevangen en voorzien van de nodige kleding, voedsel en andere materialen. In Oekraïne zijn tientallen huizen gerepareerd die beschadigd waren door de oorlog. In beide landen was er in 2023 veel aandacht voor psychosociale zorg en traumaverwerking.

In totaal heeft Kom over en help in 2023 27 projecten ondersteund binnen de interventiestrategie Maatschappelijke zorg. Op dat gebied zijn in totaal 62.454 mensen geholpen.

3.1 Samenwerking met organisaties in Nederland

Samenwerking met andere organisaties is voor Kom over een help een van de strategische uitgangspunten. Deze samenwerking wordt de komende jaren geïntensiveerd, om de missie voor de lange termijn waar te kunnen maken. In 2023 is de samenwerking tussen Kom over en help en Dorcas gecontinueerd en geïntensiveerd. Zo is er dit jaar verder gewerkt aan het voornemen om met Dorcas samen te werken op het gebied van ontwikkeling van het maatschappelijk middenveld met sociale impact. Dat zal in 2024 leiden tot de oprichting van de coöperatie SharInvest en SIED Management B.V.

Kom over en help is mede-initiatiefnemer van het Christelijk Platform Oost-Europa (CPOE). Dit platform beoogt samenwerking en afstemming van organisaties, comités en werkgroepen die in Oost-Europa werkzaam zijn op het gebied van diaconaat en ontwikkelingssamenwerking. De directeur van Kom over en help, Gerben Heldoorn, participeert in de stuurgroep. Ook zijn diverse medewerkers van Kom over en help betrokken bij werkgroepen van het CPOE: Anne Bal is betrokken bij de werkgroep Kindontwikkeling, Gerieke Barreveld is lid van de werkgroep Oekraïne.  

De samenwerking binnen Prisma richt zich op bezinning op zending, diaconaat en ontwikkelingssamenwerking, (politieke) lobby en fondsenwerving. Er is meegewerkt aan een gezamenlijke bijlage bij het Nederlands Dagblad. Gerben Heldoorn, directeur van Kom over en help, is lid van het bestuur van Prisma.

Kom over en help werkt samen met kerkelijke deputaatschappen (binnen de Gereformeerde Gemeenten (in Nederland) en de Christelijke Gereformeerde Kerken), EO Metterdaad en zorgorganisaties voor mensen met een beperking.

Ook is er een mooie samenwerking tot stand gekomen onder de titel ‘Actie voor Oekraïne’. In dit initiatief werken we samen met de stichtingen OGO (Ondersteuning Gereformeerd Onderwijs Oost-Europa), Vrienden van Zjitomir en CRR (Christian Refugee Relief).

3.4 Vrijwilligers

De inzet van onze vrijwilligers getuigt van grote betrokkenheid en wordt zeer gewaardeerd. We hebben ongeveer 185 vrijwilligers.  

De vrijwilligers doen zeer divers werk. Een paar voorbeelden van wat zij doen: het verwerken van wijzigingen in de donateursadministratie, het inzamelen van kleding, het organiseren van activiteiten en het maken van foto’s en video’s.

Het is belangrijk om elke vrijwilliger te kennen, zodat deze op de juiste plaats en op het juiste moment kan worden ingezet, en zodat ook elke vrijwilliger adequate ondersteuning kan worden geboden. Er is een vrijwilligerscoördinator die deze taak, samen met het team, vervult.

• De geplande bestedingen zijn hoofdzakelijk allemaal uitgevoerd.
• De kosten van bewustwording en werving zijn licht hoger dan begroot, met name door de kosten van fondswerving voor noodhulp.
• De kosten voor beheer en administratie (waaronder de loonkosten) zijn lager dan begroot.

4.2 Ratio’s bestedingen en kosten

4.3 Beleid voor reserves en fondsen

Het beleid is erop gericht de reserves en fondsen zo laag mogelijk te houden. Immers, giften worden gegeven om te besteden. Daarnaast dienen uiteraard wel voldoende reserves te worden aangehouden in verband met de continuïteit van de organisatie.

Voor de baten uit nalatenschappen geldt verder dat deze – bij grotere bedragen – pas besteed kunnen worden na bijschrijving op de bankrekening. Dit ter voorkoming van een liquiditeitsprobleem. Totdat de besteding kan plaatsvinden, maken deze baten deel uit van de continuïteitsreserve.

4.4 Beleggingsbeleid

Het beleid is erop gericht het saldo liquide middelen zo laag mogelijk te houden. Van de giften van particuliere donateurs wordt jaarlijks rond 50% in het vierde kwartaal, en daarvan weer circa 50% in de maand december, ontvangen. Vandaar dat het saldo per jaareinde een minder goede afspiegeling geeft van het werkelijke verloop van de liquide middelen gedurende het jaar.

Het bestuur heeft in 2007 het volgende beleid vastgesteld:

1. Gelden mogen niet worden belegd, maar uitsluitend zonder risico worden uitgezet op lopende rekeningen, spaarrekeningen en kortlopende termijndeposito’s en dergelijke. In het kader van de depositogarantieregeling zijn spaartegoeden gegarandeerd tot €100.000 per bank.
2. Gelden mogen, gerekend naar de situatie per 1 januari van een jaar, maximaal voor 60% en maximaal voor een periode van één jaar worden vastgezet; de overige gelden dienen direct opvraagbaar te zijn.

Alle geldmiddelen staan op bankrekeningen die direct opvraagbaar zijn.       

4.5 Projectbestedingen: rapportage en controle

Er is controle op de bestedingen van de projectgelden die de lokale partnerorganisaties ontvangen. Hierbij zijn de centrale vragen: worden de doelgroepen bereikt en worden de doelen behaald zoals overeengekomen? De controleprocessen worden vastgelegd, er wordt gerapporteerd, er worden audits gedaan en ontvangers van hulp worden bezocht. Als partners meer dan € 20.000 ontvangen, is een externe audit per jaar vereist.

Hoofdregel is dat de gelden per bank rechtstreeks aan de betrokken partners worden overgemaakt. Als dit niet veilig is, wordt gebruikgemaakt van andere partijen die zorgen voor betaling. Een laatste optie is dat de gelden, rekening houdend met de geldende (douane)regels, contant worden betaald. Aan de hand van rapportageformulieren leggen de partners aan Kom over en help verantwoording af over de besteding van de ontvangen hulp. Periodieke controle ter plaatse geeft zicht op de uitvoering en de voortgang van de hulpverlening. Impactmeting, waarbij overleg met de hulpontvangers plaatsvindt, geeft inzicht in de effectiviteit van de hulp. Er is jaarlijks financiële controle bij partnerorganisaties door externe audits. Op deze manier is het mogelijk om verantwoording af te leggen aan donateurs en fondsen.

Bij nieuwe projectaanvragen door partners wordt getoetst of deze binnen de kaders van het beleid, de kwaliteitscriteria en de begroting passen. Het aangaan van samenwerking met nieuwe partners vindt plaats op basis van partnercriteria en kan alleen na bestuursbesluit.

Kom over en help blijft, samen met haar partners, werken aan kwaliteitsontwikkeling. Het gaat daarbij vooral om de effectiviteit en de impact van de hulpverlening. Vanaf 2020 is er meer differentiatie toegepast bij de verschillende partners, mede op basis van de uitkomsten van de evaluatietool voor organisatieontwikkeling. Zo is er onderscheid gemaakt in de rapportagefrequentie en de begeleiding bij organisatieontwikkeling.

4.6 Intern beheerssysteem

Er is een interne controlefunctionaris aangesteld, die de geldende procedures en richtlijnen van de belangrijkste en kritische processen binnen de financieel-administratieve organisatie toetst op werking en uitvoering. De processen zijn vastgelegd in het Handboek Administratieve Organisatie en Interne Controle (AO/IC).

In 2023 zijn alle onderdelen uit het handboek gecontroleerd, waaronder:

• Xperiencereizen en scholenacties;
• periodieke giften en specifieke toezeggingen;
• projectaanvragen;
• controle en registratie van bestede gelden;
• financiële rapportages;
• kosten en inkopen;
• nalatenschappen;
• incasso’s;
• geldbestellingen;
• contante uitgaven en opmaak kas;
• bankbetalingen naar de landen waar we werken.

4.7 Risicomanagement en rapportage

Het bestuur houdt toezicht op de uitvoering van het beleid. Interne controle en de (half)jaarlijkse controle door de accountant borgen de betrouwbaarheid van de uitvoering van de procedures, de vastlegging en verwerking van de ontvangsten en giften, en juiste verantwoording van de bestedingen. Bij de beleidsuitvoering spelen risico’s op het gebied van onder andere financiën, strategie, imago, bestedingen, fondsenwerving en toezicht een belangrijke rol. Een tijdige signalering is van groot belang. Maandelijks wordt er een overzicht van de inkomsten gemaakt. Dit wordt gedeeld met het team en het bestuur. Per halfjaar worden de projectrapportages in het deelteam Programma’s besproken aan de hand van een monitoringsplan en de parallel lopende financiële rapportages. Analyse van de gegevens kan aanleiding zijn tot beleidsaanpassing. Er is een uitgebreide risicoanalyse gemaakt voor onder andere de onderwerpen: baten, personeel, fraude en corruptie, en imago, inclusief een financiële vertaling van die risico’s.

Op basis van de risicoanalyse wordt jaarlijks de hoogte van de continuïteitsreserve beoordeeld en bepaald. Als belangrijkste risicogebieden en genomen beheersmaatregelen zijn te noemen:

• Risico: minder inkomsten, aanpassen van de begroting. De kans daarop is gemiddeld, de impact groot. Genomen beheersmaatregelen: beleid fondsenwerving, maandelijkse inkomstenanalyse, minder toezeggen aan partners dan begroot, besteding van werkbudgetten uitstellen.

• Risico: verlies van donoren. De kans daarop is gering, de impact groot. Genomen beheersmaatregelen: bewaken identiteit, transparantie, keurmerk, communicatiebeleid, klachtenprocedure.

• Risico: doelgroep wordt niet bereikt, fraude. De kans daarop is gemiddeld, de impact groot. Genomen beheersmaatregelen: beoordelen van de partner vooraf, jaarlijkse evaluatie van de projecten zowel inhoudelijk als financieel, eis van externe audit bij partners, jaarlijkse werkbezoeken.

4.8 Certificaat Erkend Goed Doel

In 2016 is de Erkenningsregeling Goede Doelen ingevoerd. Donateurs en andere publieke belanghebbenden kunnen daarmee in één oogopslag zien of er voldaan wordt aan alle kwaliteitseisen en of de zaken op orde zijn. Het CBF is de onafhankelijke toezichthouder en controleert of goededoelenorganisaties zich houden aan de normen van de Erkenningsregeling. Kom over en help heeft de CBF-erkenning: “De werving voor en besteding van fondsen bij stichting Kom over en help voldoet aan normen van de Erkenningsregeling. De stichting mag zich ‘Erkend Goed Doel’ noemen”, aldus het certificaat. Het hebben van een erkenning is een voorwaarde voor het lidmaatschap van Goede Doelen Nederland. Jaarlijks vindt een controle plaats door het CBF. In het verslagjaar is de erkenning van Kom over en help voor vier jaar gecontinueerd.

Kom over en help heeft de principes en eisen van goed bestuur en governance die Goede Doelen Nederland voorschrijft, in meerdere statuten, gedragscodes, richtlijnen en procedures vastgelegd en verankerd. De belangrijkste daarvan zijn openbaar en zichtbaar op de website.

Geroepen om te dienen. Vanuit deze visie werken we, samen met lokale partnerorganisaties, al 50 jaar in diverse landen in Oost-Europa. We helpen onze naasten die in armoede leven om zich te ontwikkelen en een waardig bestaan te leiden. Dit doen we door hun zelfredzaamheid te vergroten.
We zijn onze trouwe donateurs erg dankbaar voor hun warme betrokkenheid die vorm krijgt in gebed en giften. Daardoor konden we ook in het afgelopen jaar weer het verschil maken in het leven van veel mensen. Maar een relatie verdient ook onderhoud. Hiervoor ondernemen we verschillende activiteiten die we in dit hoofdstuk graag delen.

De oorlog in Oekraïne is ruim twee jaar realiteit. Vanuit het noodfonds Oekraïne financieren we diverse noodhulpprojecten om het zwaar getroffen land op te bouwen. Ook ontvangen inwoners psychosociale hulp bij de verwerking van de vele heftige gebeurtenissen. Voor het eerst hebben we in het afgelopen jaar een online bezinningsmoment georganiseerd dat compleet in het teken stond van ‘1 jaar oorlog in Oekraïne’. Uniek hierbij was dat het lied ‘Een toekomst vol van hoop’ in het Oekraïens is vertaald en ten gehore werd gebracht. Verder werd in 2023 een tweede noodfonds in het leven geroepen: noodfonds Armenië. Dit vanwege de oorlog tussen Azerbeidzjan en de Armeense enclave Nagorno-Karabach. Deze enclave bestaat sinds 1 januari 2024 niet meer.

Tot slot deelden we indrukwekkende getuigenissen uit het werkveld en vervolgverhalen van kinderen die tijdens de wintercampagne centraal stonden.

5.1 Bewustwording en fondsenwerving 

De problematiek in ons werkgebied dicht bij mensen brengen. Dat is het doel van onze diverse communicatiemiddelen. De oorlog in Oekraïne en de onrust rondom Nagorno-Karabach hebben in het afgelopen jaar een belangrijke plaats in onze uitingen gekregen. In de bijzondere verhalen staat vaak een persoon uit een project centraal. Zo laten we zien dat in zijn of haar leven hulp noodzakelijk is, maar ook dat we met onze hulpverlening impact hebben. Zo worden donateurs betrokken bij ons werk en vragen we hun om financiële steun, zodat we nog meer mensen kunnen helpen. Bewustwording en fondsenwerving gaan op die manier hand in hand.

5.2 Fondsenwerving 

5.2.6 Jongeren

Jongeren zijn de toekomst. Het is belangrijk om hen te betrekken bij ons werk. De Xperiencereizen zijn daar bij uitstek een mogelijkheid voor. Dit zijn reizen waarop jongeren tussen de 18 en 30 jaar zich vrij kunnen inschrijven, In het afgelopen jaar hebben we helaas maar één reis kunnen organiseren. Dit vanwege de instabiele situatie in de landen waar we werken. Een aantal landen was daardoor niet bereisbaar.
De uitdaging voor Kom over en help is om nieuwe generaties aan zich te binden voor de toekomst. Dat vergt extra investeringen in de relatie met jongeren en innovatie in de wijze waarop we de verbinding zoeken.

In 2024 wordt gefocust op meer reizen en het scholenprogramma.

5.2.7 Plaatselijke comités

In 2023 stonden we met en dankzij onze vrijwilligers op verschillende markten. Ook zijn er vrijwilligers mee geweest om producten te verkopen tijdens presentaties bij verenigingen.

In de Alblasserwaard en in Bunschoten zijn vrijwilligers vanuit een werkgroep actief geweest voor Kom over en help. De boterletteractie in Alblasserdam was een succes en bracht ruim € 13.000 op. Ook is er in de Alblasserwaard voor ruim € 2.000 binnengekomen door de verkoop van babykleding via Schattig, www.schattigexclusief.nl. 

Boerderijwinkel Berkenwolde Silo in Zeewolde schenkt de winst aan het moeder-en-kindcentrum in Strumok. Dit bracht in het afgelopen jaar het mooie bedrag op van € 2.000. Een enthousiaste vrijwilliger heeft in 2023 met de verkoop van kleding en andere producten ruim € 2.000 euro opgehaald voor kinderen met een beperking. 

Werkgroep Bunschoten is dankbaar voor de goede resultaten in 2023. De verschillende activiteiten, waaronder de collecte, de kerstbussenactie en de bedrijvenactie, brachten bij elkaar het mooie bedrag op van ruim € 45.500. Ook in andere plaatsen kwamen mensen in actie voor Kom over en help en zijn er prachtige bedragen opgehaald voor hulp aan mensen die leven in kwetsbare omstandigheden.  

5.2.8 Kledinginzamelpunten

Via het concept ‘Tweedehands geeft anderen een nieuwe kans’ is er in 2023 ruim € 100.000 ingezameld. In april en oktober is via diverse communicatiekanalen actief aandacht gevraagd voor kledinginzameling. 

Met de gedoneerde kleding ondersteunt Kom over en help verschillende projecten in Oost-Europa. Met de opbrengst van een volle kledingcontainer kunnen tien kinderen een jaar lang naar een dagopvangcentrum of krijgt een ondernemer een lening, zodat hij een klein (agrarisch) bedrijfje kan starten. Ook ontvangt hij of zij ondersteuning bij het ontwikkelen van kennis en vaardigheden. 

De gedoneerde kleding gaat naar een sorteercentrum. Het sorteercentrum zorgt voor 100% textielrecycling in onder andere Oost-Europa.  
Er is in 2023 179.461 kilo kleding opgehaald, circa 14% minder dan over 2022. De brutoprijs per kilo bedroeg gedurende 2023 gemiddeld circa € 0,51. Er zijn zes nieuwe kledinginzamelpunten bij gekomen. Met behulp van folders, berichten in (kerk)bladen, vlaggen, posters en een duidelijke webpagina met een interactieve kaart, proberen we het de mensen makkelijk te maken hun kleding bij onze inzamelpunten te brengen. Zo vraagt Kom over en help op diverse manieren aandacht voor de kledinginzameling. Het inzamelen van kleding wordt mogelijk gemaakt dankzij de inzet van vele vrijwilligers.

5.2.9 Stichtingen en fondsen

Ook in 2023 mochten we zowel voor het noodfonds als voor de reguliere projecten mooie donaties ontvangen. Er werd een aanzienlijke groei gerealiseerd, mede door het contact met nieuwe stichtingen/vermogensfondsen. Deze organisaties ontvangen met regelmaat een mailing of magazine.  

5.2.10 Website en social media

De online communicatie heeft als doel dat we onze zichtbaarheid vergroten, onze autoriteit laten zien en de betrokkenheid met de achterban vergroten. We zijn gedurende het hele jaar goed zichtbaar geweest op onze website, de sociale kanalen en met online campagnes. Dit is goed merkbaar in de groei van bezoekers en volgers. In 2023 hebben we bijna 78.000 unieke bezoekers mogen verwelkomen op de website. Dit is een daling ten opzichte van het voorgaande jaar (oorlog Oekraïne), maar een mooie stijging ten opzichte van de jaren daarvoor. Ook zien we het aantal online donaties weer stijgen. De aantallen volgers op Facebook, Instagram, YouTube en LinkedIn zijn ook weer gegroeid. Het platform X (voorheen Twitter) laat een kleine daling zien. Ook in 2023 is er speciaal aandacht geweest voor YouTube. De focus ligt namelijk op meer videocontent, waarbij er een diversiteit is aan video’s, waaronder ons eigen programma KOMpassie en online bijeenkomsten (live). In 2024 wordt deze lijn doorgezet.

5.2.11 In de media

Het vergroten van onze naamsbekendheid is een belangrijke doelstelling. In al onze communicatie is het van belang dat de kernboodschap centraal staat: mensen in kwetsbare omstandigheden een hoopvolle toekomst geven (in de landen waar we werken). Daarbij is ontwikkeling naar zelfredzaamheid het hoofddoel.

Gedurende het jaar zetten we zoveel mogelijk communicatiemiddelen in om onze kernboodschap en thema’s voor het voetlicht te brengen. De diversiteit in content geeft ons de kans om zowel impact te maken als onze autoriteit te laten gelden.
Dit jaar zijn we op verschillende manieren in de media zichtbaar en hoorbaar geweest. Naast de publiciteit rondom campagnes bij verschillende christelijke media hebben we door een samenwerking met onder andere Prisma ons verhaal kunnen doen in het ND. Ook hebben we meegewerkt aan een special van de Gezinsgids. Daarnaast hebben we onze bijdrage kunnen leveren bij Family7 en Groot Nieuws Radio.

7.1 Balans per 31 december 2023

7.2 Staat van baten en lasten 2023 en bestemming saldo

7.3 Kasstroomoverzicht 2023

Het kasstroomoverzicht geeft een overzicht van de inkomende en uitgaande geldstromen in het boekjaar. 

7.4 Lastenverdeelstaat 2023

De lastenverdeelstaat geeft het totaal weer van de aan de diverse programma’s toegerekende lasten, te weten:

• de directe bestedingen;
• de kosten van voorbereiding en coördinatie vanuit Nederland;
• de kosten van de eigen organisatie.

Toelichting 

• De kosten ‘Voorbereiding en coördinatie vanuit Nederland’ zijn naar rato verdeeld over de directe bestedingen.
• De ‘Kosten eigen organisatie’ zijn toegerekend op basis van de per functie toegerekende salariskosten aan de deelteams Programma’s, Communicatie en Fondsenwerving, alsmede Beheer en administratie. 
• De toerekening van de ‘Kosten eigen organisatie’ aan ‘Bewustwording en draagvlakversterking’ en ‘Wervingskosten’ vindt in dezelfde verhouding plaats als ook voor de directe kosten wordt toegepast, namelijk 50/50.
• De toerekening van de ‘Kosten eigen organisatie’ aan de verschillende programma’s is berekend naar rato van de directe bestedingen.
• De systematiek van kostentoerekening is ongewijzigd ten opzichte van voorgaand jaar.
• Een nadere specificatie van de ‘Kosten eigen organisatie’ is opgenomen in paragraaf 7.8.

7.5 Algemene toelichting op de jaarrekening 

7.6 Toelichting op de balans

De immateriële vaste activa bestaan uit (implementatie van) software, benodigd voor de bedrijfsvoering.

Onder de materiële vaste activa zijn een vervoermiddel en twee zeecontainers begrepen, bestemd voor directe aanwending in het kader van de doelstelling, de kledinginzameling. De overige materiële vaste activa, voornamelijk bestaande uit kantoorinventaris en computerapparatuur, zijn benodigd voor de bedrijfsvoering.

De leningsovereenkomst ten behoeve van de bouw van een dagopvangcentrum is nog niet geformaliseerd. Het is de intentie van partijen dat de lening een voorwaardelijke karakter krijgt. Ingeval niet meer aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan, dienen de gelden te worden terugbetaald aan Kom over en help. De belangrijkste voorwaarden zullen naar verwachting zijn de daadwerkelijke bestemming van en de zeggenschap over het gebouw c.q. de juridische eigenaar van het gebouw.

Liquide middelen (5)

Bij het aangaan van de huurovereenkomst voor het kantoor per 1 juli 2015 is voor een bedrag van € 9.050 een bankgarantie afgegeven. Over dit bedrag van de liquide middelen kan derhalve niet vrij beschikt worden.

De continuïteitsreserve is bedoeld als buffervermogen voor risico’s en onvoorziene omstandigheden. De hoogte van de reserve is onderbouwd door middel van een risicoanalyse. Tevens is in deze reserve het bedrag opgenomen aan vaste activa, alsmede te vorderen nalatenschappen. De in deze activa vastgelegde middelen kunnen niet op korte termijn worden ingezet in het kader van de doelstelling. De afname van de continuïteitsreserve wordt met name veroorzaakt door de lagere vastgelegde middelen in vaste activa. De mutatie van de continuïteitsreserve is opgenomen in de bestemming van het saldo van baten en lasten.

Door het bestuur is besloten om een bestemmingsreserve noodhulp ten bedrage van € 100.000 te vormen. Hieruit kan in voorkomende situaties noodhulp worden verstrekt voordat vanuit specifieke fondswerving al gelden daarvoor beschikbaar zijn gekomen. Het fonds zal vanuit de fondswerving weer worden aangevuld.

Door het bestuur is besloten om alle onbestemde resultaten, met uitzondering van de bestemmingsreserve noodhulp, op te nemen in een bestemmingsreserve projecten. Deze gelden kunnen worden ingezet voor alle typen projecten, waaronder begrepen niet begrote projecten.

Het bestemmingsfonds projecten wordt gevormd door baten die ontvangen zijn voor specifieke projecten of doelen, maar die aan het einde van het jaar nog niet zijn c.q. konden worden besteed voor het aangegeven doel. De mutatie van het bestemmingsfonds projecten is opgenomen in de bestemming van het saldo van baten en lasten. Hieronder is een gedetailleerde samenstelling en verloop weergegeven.

Niet uit de balans blijkende verplichtingen (12)

Voorwaardelijke vorderingen

Kom over een help heeft een voorwaardelijke vordering op haar partner Charity Mission (Moldavië) ten bedrage van € 930.694. Zie hiervoor verder de toelichting bij ‘Financiële vaste activa’. Ingeval de partner de verstrekte bedragen dient te restitueren, dient Kom over en help met haar eigen donoren in overleg te treden over (her)bestemming van deze gelden.

Meerjarige financiële verplichtingen

Kom over en help is per 1 juli 2015 een huurovereenkomst aangegaan voor het kantoor Beurtschipper 14 – 20 te Nijkerk. Met ingang van 30 juni 2022 is deze huurovereenkomst voortgezet voor aansluitende perioden van 2 jaar. De huurverplichting (inclusief servicekosten) bedraagt circa € 42.000 per jaar en wordt jaarlijks geïndexeerd.

Een deel van het kantoor is onderverhuurd voor een bedrag van circa € 12.500 per jaar tot 30 april 2026, met aansluitende perioden van 3 jaar.

Daarnaast is Kom over en help diverse (meerjarige) operational leaseverplichtingen (inzake licenties software, glasvezel et cetera) aangegaan voor een jaarlijks bedrag van circa € 9.500. De gemiddelde resterende duur van de overeenkomsten bedraagt circa 8 maanden.

Voorwaardelijke financiële verplichtingen

Kom over en help is vanuit meerjarentoezeggingen voorwaardelijke verplichtingen aangegaan met haar partners voor de volgende bedragen:

• jaar 2024: circa € 2.350.000;
• jaar 2025: circa € 1.700.000;
• jaar 2026: circa € 1.650.000.

Ingeval Kom over en help onvoldoende middelen heeft, dan wel ingeval de partner zich niet houdt aan aanvullend gestelde voorwaarden, is Kom over en help niet gehouden aan de verplichtingen te voldoen.

Borgstellingen

Kom over en help heeft een borgstelling afgegeven van maximaal € 30.000 ten aanzien van een lening, inclusief de daarover verschuldigde rente, die door een donateur is verstrekt aan een partnerorganisatie. De borgstelling eindigt uiterlijk 30 december 2027. Het aflossingsschema voorziet in 5 jaarlijkse aflossingen van elk € 5.000, ingaande eind 2023. De eerste aflossing is begin 2024 voldaan.

Gebeurtenissen na balansdatum (13)

Er zijn geen belangrijke gebeurtenissen na balansdatum bekend.

De mutatie algemene middelen ad € 43.750 op het project Construction Charity Mission New Hope houdt verband met een funding vooruitlopend op een in 2024 nog te ontvangen bate ten behoeve van dit project.

In het bedrag van de bestedingen is tevens begrepen de toerekening van de kosten eigen organisatie ter grootte van 10% (tenzij met de donor een ander percentage is afgesproken) van de samenhangende baten.

Het totale bruto jaarinkomen van de directeur blijft met circa 22% onder het maximum van € 108.255 volgens de Regeling beloning directeuren van goededoelenorganisaties. De totale salariskosten blijven met circa 52% onder het in de regeling opgenomen maximum van € 221.400 per jaar.

Bezoldiging bestuur

Bestuursleden ontvangen geen vergoeding voor het werk voor de stichting. Gemaakte kosten worden op declaratiebasis vergoed. Voor reiskosten is dat € 0,28 per kilometer. Over 2023 is € 370 aan reiskosten gedeclareerd.

Leningen

Aan de directie en de bestuursleden zijn geen leningen, voorschotten of garanties verstrekt.

7.8 Specificatie kosten eigen organisatie